Mụn ẩn và những kiến thức bạn cần biết

1. Mụn ẩn là gì?

Mụn ẩn là một dạng trứng cá không viêm có tính phổ biến. Mụn trứng cá ẩn được đặc theo đặc điểm của mụn, đó là sự xuất hiện của các tổn thương trứng cá nằm sâu dưới bề mặt da. Và đây là hệ quả của việc lỗ chân lông bít tắc dẫn đến hình thành mụn trứng cá ẩn.

Chúng ta có thể phát hiện mụn ẩn dưới da thông qua những dấu hiệu đặc trưng sau:

• Mụn ẩn thường có dạng cục u nhỏ, cứng nhưng không gây sưng đỏ. Hiếm khi mụn ẩn gây đau khi sờ tay vào.
• Mụn trứng cá ẩn không thể nhìn thấy rõ ràng trên bề mặt da ngay lập tức nhưng có thể cảm nhận được dưới da khi sờ. Đó là cảm giác da sần sùi như vỏ cam.
• Mụn ẩn thường có màu tương đồng với màu sắc của da. Đầu mụn kín hoàn toàn nên việc lấy nhân mụn thường gặp nhiều khó khăn.
• Mụn trứng cá ẩn có thể dần dần phát triển thành mụn mủ, mụn bọc hay mụn nang nếu không được xử lý kịp thời.

2. Mụn trứng cá ẩn thường mọc ở đâu?

Vị trí xuất hiện chủ yếu của mụn ẩn là ở những nơi có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh và xảy ra tình trạng bít tắc nang lông kéo dài như trán, mặt má, cằm, đường viền tóc…

• Trán

Đây là vùng da thuộc khu vực T, nơi có nhiều tuyến bã nhờn. Mụn ẩn thường xuất hiện ở trán vì tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ hơn, dễ gây tắc nghẽn lỗ chân lông.

• Mũi

Mũi cũng nằm trong vùng T, nơi có nhiều tuyến bã nhờn. Mụn trứng cá ẩn ở mũi thường hình thành do dầu thừa tích tụ và vi khuẩn phát triển trong lỗ chân lông.

• Cằm

Mụn ẩn ở cằm thường xảy ra do sự thay đổi hormone (ví dụ trong kỳ kinh nguyệt hoặc trong thời kỳ dậy thì) hoặc thói quen chống tay vào cằm tạo cơ hội cho mụn trứng cá ẩn phát triển.

• Má

Vùng má, đặc biệt là gần quai hàm, cũng có thể bị mụn ẩn do tắc nghẽn lỗ chân lông. Ngoài ra, thói quen sử dụng các sản phẩm không phù hợp hoặc tiếp xúc với vi khuẩn từ điện thoại di động, mũ bảo hiểm cũng có thể gây ra mụn ở khu vực này.

• Dọc đường viền tóc

Mụn ẩn có thể xuất hiện dọc theo đường viền tóc, do dầu và các sản phẩm chăm sóc tóc có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông ở vùng này. Hoặc do bạn thường xuyên đội mũ có vành chật và dính bẩn…

3. Mụn ẩn có nguy hiểm không?

Cũng giống như tất cả các loại trứng cá khác, mụn ẩn là tình trạng da lành tính, không ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, mụn ẩn kéo dài dai dẳng sẽ làm giảm chất lượng cuộc sống.

Bởi qua theo dõi thực tế các ca mụn trứng cá ẩn các bác sĩ nhận thấy rằng mụn thường phát triển trong thời gian dài và có nguy cơ chuyển viêm khá cao. Do đó, nếu không được phát hiện, thăm khám, điều trị đúng cách thì mụn ẩn vẫn có khả năng gây tổn thương da. Từ đó sẽ ảnh hưởng đến cấu trúc da, gây sẹo và thâm sau mụn.

Việc điều trị mụn ẩn cần được tiến hành ở trong giai đoạn sớm để có thể tối ưu liệu trình. Tuy nhiên bạn không nên điều trị mụn cấp tốc, tránh tự điều trị tại nhà và tránh lạm dụng thuốc bôi/ uống để không khiến cho tình trạng da trở nên tồi tệ hơn nhé.

4. Nguyên nhân hình thành mụn ẩn

Mụn ẩn thường hình thành do các nguyên nhân quen thuộc và gần gũi trong cuộc sống hàng ngày, như:

1. Lỗ chân lông bị bít tắc: Do bụi bẩn, dầu thừa và tế bào chết tích tụ trên da nhưng không được làm sạch kỹ, khiến vi khuẩn sinh sôi và gây mụn.
2. Chăm sóc da sai cách: Rửa mặt quá nhiều hay quá lâu, tẩy tế bào chết quá mạnh hoặc dùng mỹ phẩm không phù hợp với loại da có thể khiến da bị kích ứng và nổi mụn ẩn.
3. Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Thức khuya, ăn nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ, hay căng thẳng kéo dài đều ảnh hưởng đến nội tiết tố và làm da dễ nổi mụn.
4. Thay đổi nội tiết tố: Thường gặp ở tuổi dậy thì, phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc do rối loạn hormone.
5. Không tẩy trang kỹ: Trang điểm hoặc dùng kem chống nắng nhưng không làm sạch đúng cách cũng khiến da tích tụ cặn bẩn và gây mụn ẩn.

5. Làm cách nào để cải thiện mụn ẩn tại nhà

Cơ chế hình thành mụn ẩn vẫn là do sự tăng bài tiết bã nhờn, sừng hóa nang lông và bít tắc lỗ chân lông. Do đó, việc điều trị mụn trứng cá ẩn có thể được thực hiện tại nhà thông qua việc kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ gây mụn.

Một số những việc làm được bác sĩ khuyến khích thực hiện khi bị mụn ẩn gồm:

5.1 Không cố gắng nặn mụn ẩn

Như chúng ta đã biết, trứng cá ẩn có đầu đóng hoàn toàn và nằm sâu dưới bề mặt da. Do đó, việc nặn mụn tại nhà không được khuyến khích đối với mụn ẩn. Nếu cố tình nặn mụn bạn sẽ phải đối mặt với hàng loại rủi ro, bao gồm: Sưng đau nhiều hơn, nhiễm trùng da, mụn nặng hơn và sẹo xấu. Vậy nên đừng tự ý nặn mụn ẩn bạn nhé.

5.2 Xông nóng hoặc đắp gạc ấm

Nếu bạn muốn cải thiện tình trạng mụn ẩn tại nhà thì có thể thử cách xông nóng hoặc đắp gạc ấm. Nhiệt độ cao sẽ làm cho lỗ chân lông mở ra, từ đó giúp bạn dễ dàng làm sạch da. Bên cạnh đó, cách làm này còn sẽ giúp làm dịu da nhanh, cải thiện tình trạng sưng đau khi da bị mụn trứng cá.

Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng việc xông nóng hoặc đắp gạc ấm không được thực hiện với tình trạng da khô bị mụn trứng cá ẩn. Ngoài ra cũng cần chú ý đến nhiệt độ tác động đến da để tránh bị bỏng rát da. Và chỉ thực hiện trong khoảng 10-15 phút bạn nhé.

5.3 Tẩy tế bào chết cho da

Nếu da bị mụn ẩn thì bạn nên chú trọng hơn đến việc tẩy tế bào chết. Bởi chỉ khi tế bào chết được loại bỏ thì lỗ chân lông của bạn mới trở nên thông thoáng. Lúc này, nhân mụn có thể được đẩy lên trên bề mặt da nhanh hơn và tình trạng trứng cá ẩn sẽ được cải thiện tự nhiên nhất.

Lưu ý, bạn nên lựa chọn các sản phẩm tẩy tế bào chết có thành phần lành tính, phù hợp với làn da mụn. Có thể tẩy tế bào chết vật lý hoặc hóa học để cải thiện tình trạng mụn ẩn. Tuy nhiên chỉ nên thực hiện 2 lần/ tuần và kết hợp với các bước làm sạch khác để tối ưu hiệu quả nhé.

5.4 Kem bôi chứa Retinol (vitamin A) 

Nếu bạn vừa muốn kiểm soát tình trạng mụn ẩn, vừa muốn làm trẻ hóa da thì không nên bỏ qua các loại kem bôi chứa retinol. Đây được xem là thành phần trị mụn đỉnh cao với các công dụng nổi trội như ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông và giảm mụn trứng cá ẩn và tái tạo da mụn.

Sử dụng kem dưỡng có chứa retinol vào buổi tối sẽ giúp làm mịn da và giảm mụn ẩn nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, khi dùng retinol da của bạn có thể bị kích ứng (đỏ rát, bong tróc, khô da) trong thời gian đầu. Bạn nên dưỡng ẩm tốt cho da và đừng quên chống nắng để bảo vệ da không bị tăng sắc tố khi dùng retinol nhé.

5.5 Thay đổi mỹ phẩm chăm sóc da

Nguồn cơn của mụn ẩn có thể do chính các món chăm sóc da hoặc mỹ phẩm mà bạn đang sử dụng. Mỹ phẩm kém chất lượng, có thành phần và thiết kế không phù hợp có thể làm cho da của bạn bị bí bách, chân lông bị “khóa” chặt và gây ra mụn trứng cá hoặc làm cho mụn nặng hơn.

Do đó, bạn có thể xem xét loại bỏ các món chăm sóc da, mỹ phẩm kém chất lượng da khỏi tủ đồ cá nhân. Chú ý đến lựa chọn mỹ phẩm có các thông tin như Non-comedogenic, không chứa cồn, không chứa dầu… Luôn luôn hướng đến các thương hiệu mạnh, dược mỹ phẩm chính hãng như La Roche-Posay, image, CeraVe…

Cũng cần lưu ý thêm là dụng cụ trang điểm của bạn cần được làm sạch đúng cách và bảo quản để tránh sự xâm nhập của vi khuẩn. Hãy thay cọ trang điểm nếu như đã có dấu hiệu hỏng, ẩm mốc để không gây ra mụn và viêm da nhé.

5.6 Peel da hóa học trị mụn ẩn

Một trong những phương pháp giúp giảm mụn ẩn tại nhà mà bạn nên thử chính là peel da hóa học. Hoạt chất peel được chọn lọc sẽ giúp kích thích bong tế bào sừng để làm sạch da nhanh chóng nhất. Sau quá trình peel thì trứng cá ẩn sẽ được đẩy lên bề mặt da một cách tự nhiên và lúc này bạn có thể tiến hành nặn mụn.

Tuy nhiên peel da không đơn giản bạn nhé. Ngoài việc hiểu đúng về tình trạng da bạn cần phải lựa chọn hoạt chất và nồng độ acid phù hợp. Không lạm dụng peel da trị mụn ẩn bởi nó có thể gây ra tổn thương da, bỏng da…

6. Những việc cần tránh khi bị mụn trứng cá ẩn

Ngoài những cách làm trên, chúng ta còn có thể cải thiện trứng cá ẩn bằng những việc làm tưởng chừng như rất nhỏ. Chẳng hạn như:

• Không sờ nắn tay lên trên da, nhất là khi đôi tay của bạn dính bẩn.
• Không ăn đồ cay nóng, đường, sữa, tinh bột và cả dầu mỡ nhiều.
• Không sử dụng bia rượu, hạn chế uống cà phê để tránh lên mụn ẩn.
• Bổ sung thực phẩm chứa chất Omega 3, Omega 6, Vitamin,… vào các bữa ăn.
• Không thức khuya, dậy sớm cũng là giải pháp giúp tái tạo da, kiểm soát mụn.
• Luôn đeo khẩu trang khi di chuyển ngoài đường có khói bụi.
• Cần giải tỏa các áp lực về mặt tâm lý, nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần.
• Giữ cho da và các vật dụng thường xuyên tiếp xúc với da như ga trải giường, vỏ gối luôn sạch sẽ.

7. Mụn ẩn được điều trị như thế nào?

Trong trường hợp mụn ẩn không tự thuyên giảm bạn sẽ cần thực hiện các điều trị y tế. Một số cách làm mà bạn có thể tham khảo gồm:

7.1 Chăm sóc da mụn, nặn mụn

Chăm sóc da mụn tại các cơ sở y tế chuyên khoa sẽ là lựa chọn tốt để chúng ta xử lý nhanh gọn trứng cá ẩn. Khi này bạn sẽ được nhân viên điều dưỡng thực hiện quy trình nặn mụn chuẩn y khoa. Điều này giúp loại bỏ nhân mụn ẩn một cách nhẹ nhàng, tránh tổn thương da và hạn chế nguy cơ sẹo xấu.

7.2 Liệu pháp quang sinh học

Phương pháp này không chỉ phù hợp với mụn ẩn mà có thể áp dụng với tất cả tình trạng trứng cá, bao gồm cả mụn viêm nặng. Quá trình điều trị mụn sẽ sử dụng ánh sinh học với các màu sắc khác nhau (ánh sáng xanh, ánh sáng đỏ, ánh sáng lục, ánh sáng lam) để tác động lên trên bề mặt da.

Nhiệt sinh ra từ các nguồn sáng sinh học sẽ mang đến hiệu quả kháng viêm, tiêu diệt vi khuẩn, kích thích tái tạo da. Từ đó điều trị ánh sáng sinh học sẽ đẩy nhanh quá trình hình gom cồi mụn và đẩy mụn.

7.3 Điều trị tại chỗ với thuốc bôi

Sử dụng một số sản phẩm chăm sóc da mụn như sữa rửa mặt, dưỡng ẩm, toner, v.v. có chứa thành phần hoạt tính để cải thiện mụn ẩn. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để lựa chọn những loại thuốc bôi có chứa các thành phần giúp kiểm soát và điều trị trứng cá ẩn hiệu quả. Bao gồm:

• Salicylic acid (BHA) giúp làm thông thoáng lỗ chân lông, loại bỏ tế bào chết và giảm dầu thừa. 
• Alpha-Hydroxy Acids (AHA) giúp làm sạch tế bào chết trên bề mặt da, từ đó ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông và giảm mụn ẩn.
• Benzoyl peroxide có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, làm sạch lỗ chân lông và giảm viêm. 
• Niacinamide (Vitamin B3) có tác dụng làm dịu da, giảm viêm, điều tiết dầu thừa và làm sáng da. 
• Tea Tree Oil (Dầu cây trà) giúp kháng viêm và kháng khuẩn mạnh mẽ, giúp giảm mụn trứng cá ẩn mà không làm khô da.
• Retinoid giúp tăng cường quá trình tái tạo tế bào da, làm thông thoáng lỗ chân lông, giảm viêm và ngăn ngừa sự hình thành mụn mới.

7.4 Điều trị với thuốc uống được kê đơn

Để kiểm soát mụn ẩn hiệu quả bạn có thể kết hợp phác đồ điều trị trong uống  ngoài thoa. Các loại thuốc uống được bác sĩ kê đơn có thể là kháng sinh, kháng viêm, nội tiết, tránh thai… Nếu mụn ẩn kèm viêm da nặng có thể sử dụng thuốc trị mụn iso để cho hiệu quả tốt hơn nhưng sẽ cần có sự kiểm soát chặt chẽ để tránh tác dụng phụ nguy hiểm.

Có thể bạn chưa biết rằng có 50% – 80% trên tổng ca mụn ẩn tự hết sau vài tuần đến vài tháng. Việc tự ý nặn mụn trứng cá ẩn không đẩy nhanh quá trình điều trị mà sẽ gây ra tình trạng viêm nhiễm nặng hơn, làm to và đẩy nhân mụn vào sâu hơn tạo nên các vết thâm sau viêm.

8. Một số hỏi đáp liên quan đến mụn trứng cá ẩn

Mụn ẩn có tự hết không? Rất hiếm khi tự hết, thường cần được làm sạch và điều trị đúng cách để đẩy nhân mụn lên.

Mụn ẩn có nên nặn không? Không nên tự nặn vì dễ gây viêm, nhiễm trùng và để lại sẹo. Nên tới cơ sở làm đẹp uy tín để được nhân viên điều dưỡng hỗ trợ xử lý nhân mụn mà không gây tổn thương da.

Skincare thế nào để hạn chế mụn ẩn? Giữ da sạch, tẩy trang kỹ, tẩy tế bào chết định kỳ và dùng sản phẩm phù hợp với loại da.

Ăn uống ảnh hưởng đến mụn ẩn không? Chế độ ăn uống ảnh hưởng rất nhiều đến việc hình thành mụn trứng cá. Đặc biệt là khi chúng ta ăn nhiều đồ cay, dầu mỡ, ngọt và thiếu rau xanh dễ làm mụn ẩn nặng hơn.

Dùng kem chống nắng có gây mụn ẩn không? Có thể kem chống nắng sẽ gây mụn. Xảy ra nếu chúng ta dùng loại không phù hợp da hoặc không tẩy trang kỹ.

Có nên dùng retinol để trị mụn ẩn? Có. Bởi retinol giúp đẩy nhân mụn và làm thông thoáng lỗ chân lông, nhưng cần dùng đúng cách.

Trang điểm khi bị mụn ẩn có sao không? Trang điểm là nguyên nhân gây ra mụn ẩn dưới da. Đặc biệt là nếu bạn không tẩy trang sạch sẽ dễ làm tình trạng mụn nặng hơn.

Thời gian trị mụn ẩn mất bao lâu? Tùy cơ địa và cách chăm sóc, thường mất từ vài tuần đến vài tháng để cải thiện rõ rệt tình trạng mụn ẩn dưới da.

Trân trọng!