Xoá rãnh cười bằng những phương pháp nào? Ưu nhược điểm và hiệu quả

1. Rãnh cười là gì?

1.1. Rãnh cười (rãnh mũi má) là gì?

Rãnh cười là nếp gấp chạy dài từ hai bên cánh mũi xuống khóe miệng. Đây là vùng da chịu tác động mạnh của:

• Biểu cảm khuôn mặt: Mỗi khi chúng ta cười, nói, hay biểu lộ cảm xúc, vùng này đều co và gấp lại.
• Lão hóa mô mềm: Sự mất thể tích và chảy xệ của các mô mỡ, cơ và da theo thời gian.

1.2. Vì sao rãnh cười khiến gương mặt trông già hơn?

Sự hằn sâu của rãnh cười ảnh hưởng lớn đến ngoại hình:

• Khi rãnh sâu, khuôn mặt trông mệt mỏi, u buồn và già nua.
• Nó làm mất đi sự tươi tắn, ngay cả khi vùng da khác vẫn còn căng.
• Rãnh cười được coi là một trong những dấu hiệu lão hóa dễ nhận thấy nhất, bởi nó làm thay đổi đường nét và phân bổ ánh sáng trên khuôn mặt.

2. Nguyên nhân hình thành rãnh cười?

Rãnh cười hình thành do sự kết hợp của nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài:

2.1. Lão hóa tự nhiên và cơ địa (Bên trong)

• Sự suy giảm collagen và elastin: Collagen và elastin là hai loại protein cấu trúc duy trì độ đàn hồi, căng bóng và săn chắc của làn da. Sau tuổi 25, lượng collagen tự nhiên giảm trung bình 1% mỗi năm, dẫn đến da mỏng, chùng và dễ gấp nếp.
• Teo mô mỡ và sa trễ vùng má: Khi bước sang độ tuổi 30-40, mô mỡ ở vùng má bắt đầu teo nhỏ và dịch chuyển xuống dưới do trọng lực. Kết quả là phần giữa mặt bị mất thể tích, khiến rãnh cười rõ rệt hơn..
• Yếu tố di truyền và cấu trúc xương mặt: Một số người có cấu trúc xương gò má thấp hoặc da mặt mỏng, khiến rãnh cười xuất hiện sớm hơn dù tuổi còn trẻ. Yếu tố di truyền chiếm khoảng 30-40% nguy cơ hình thành rãnh cười sớm.

2.2. Biểu cảm và thói quen sinh hoạt (Bên ngoài)

• Biểu cảm lặp lại: Cười, nói chuyện, nhai... là các hoạt động lặp đi lặp lại hằng ngày kích hoạt liên tục nhóm cơ quanh miệng. Về lâu dài, các nếp gấp này trở nên cố định.
• Thói quen xấu: Nghiến răng, nằm nghiêng một bên khi ngủ, hút thuốc, hoặc tiếp xúc tia UV thường xuyên cũng đẩy nhanh quá trình thoái hóa da, khiến rãnh cười hằn sâu sớm hơn.
• Giảm cân nhanh: Khiến thể tích mỡ mặt giảm đột ngột, da chưa kịp co lại dẫn đến lỏng lẻo và chảy xệ.

3. Các phương pháp xoá rãnh cười phổ biến

Theo bác sĩ chuyên khoa tại phòng khám da liễu thẩm mỹ Thái Hà, việc lựa chọn phương pháp để xoá rãnh cười không phẫu thuật cần dựa trên mức độ rãnh (độ sâu), cấu trúc da và mong muốn thẩm mỹ của mỗi người. Dưới đây là các phương pháp hiện đại, hiệu quả và ít xâm lấn, kèm số liệu minh chứng từ nghiên cứu lâm sàng.

3.1. Tiêm filler để làm đầy rãnh cười

Một trong những cách trực tiếp và hiệu quả nhất để làm mờ rãnh cười là tiêm filler HA, chất làm đầy này được tiêm vào nếp gấp của rãnh mũi-má để bù đắp thể tích thiếu hụt, nâng đỡ mô da.

Ưu điểm:

• Phương pháp phổ biến và hiệu quả trong điều trị rãnh cười.
• Hiệu quả nhanh chóng, thấy rõ ngay sau tiêm.
• Thời gian thực hiện ngắn, không cần nghỉ dưỡng dài.
• Có thể điều chỉnh vị trí và lượng filler để đạt kết quả tự nhiên.

Nhược điểm:

• Hiệu quả không vĩnh viễn, thông thường kéo dài khoảng 9-18 tháng (tùy loại filler, cơ địa,...) trước khi cần tiêm lại.
• Cần chọn bác sĩ giàu kinh nghiệm vì sai kỹ thuật có thể gây lệch filler, nổi cục hoặc ảnh hưởng đường viền mặt.
• Chi phí tương đối cao và cần duy trì định kỳ để giữ kết quả.

Xem thêm: Tiêm Filler là gì? Có an toàn? Giải đáp chi tiết cho người mới

3.2. Sử dụng công nghệ nâng cơ (HIFU, RF, Ultherapy…)

Nếu rãnh cười kèm theo da chùng, mất đàn hồi hoặc thiếu thể tích bên dưới mặt, phương pháp sử dụng sóng năng lượng cao như HIFU hoặc Radio Frequency (RF) trở thành lựa chọn ưu tiên trong cách xoá rãnh cười không phẫu thuật.

Cơ chế tác động:

• HIFU: Sóng siêu âm hội tụ tác động sâu tới lớp SMAS và hạ bì, tạo nhiệt chọn lọc, kích thích tăng sinh collagen và làm co các sợi mô bị chùng.
• RF: Sóng radio tạo nhiệt trong mô da, làm co rút collagen cũ và kích thích collagen mới giúp da săn chắc hơn.

Một nghiên cứu với 75 bệnh nhân cho thấy sau điều trị HIFU vùng mặt và cổ, cải thiện rãnh cười đạt hơn 80% theo đánh giá bác sĩ. Nguồn: PubMed

Trong nghiên cứu so sánh RF và HIFU (2023), cả hai phương pháp cải thiện nếp rãnh cười và vùng giữa mặt, tuy vậy HIFU có lợi thế hơn về hiệu quả bền lâu. Nguồn: PMC

Ưu điểm:

• Không cần phẫu thuật, thời gian hồi phục nhanh, thường không cần nghỉ làm việc.
• Phù hợp với người có da chùng vừa phải hoặc muốn nâng cơ mặt đồng thời với việc xóa rãnh.
• Kết quả tự nhiên hơn nếu được thực hiện đúng hướng dẫn.

Nhược điểm:

• Hiệu quả thường diễn tiến chậm hơn filler, cần vài tuần để thấy rõ và cũng cần lặp lại sau 12 - 18 tháng.
• Chi phí và số buổi điều trị có thể nhiều hơn so với tiêm filler.
• Hiệu quả không mạnh như phẫu thuật căng da nếu da đã chùng nhiều, rãnh quá sâu.

Lưu ý: Phương pháp này không làm đầy trực tiếp rãnh, mà tác động vào nguyên nhân chảy xệ. Thường được kết hợp với filler để tối ưu kết quả (nâng cơ rồi mới làm đầy).

Xem thêm: HIFU: Giải mã công nghệ Trẻ Hóa, Nâng Cơ Săn Chắc không xâm lấn

3.3. Tiêm Botox thư giãn cơ hỗ trợ xóa rãnh cười

Một cách khác giúp giảm sự biểu hiện rãnh cười là tiêm Botulinum toxin type A (Botox) vào nhóm cơ nâng môi và cơ cười - những cơ hoạt động mạnh mỗi khi bạn mỉm cười hoặc nói chuyện. Việc này giúp khu vực quanh rãnh ít hoạt động mạnh và nếp gấp mới hình thành chậm hơn.

Cơ chế  tác động:

Botox làm gián đoạn tạm thời tín hiệu thần kinh đến cơ, làm cơ thư giãn, từ đó giảm căng cơ và giúp rãnh cười không “hằn” sâu thêm khi biểu cảm.

Hiệu quả và lưu ý:

• Hiệu quả thường xuất hiện sau 5-7 ngày và kéo dài khoảng 3-6 tháng.
• Phương pháp này thường được kết hợp với filler hoặc các công nghệ nâng cơ để đạt kết quả tối ưu.
• Cần bác sĩ có kinh nghiệm để tránh tình trạng lệch miệng, mất biểu cảm hoặc biến dạng tạm thời.

3.4. Căng chỉ sinh học xóa rãnh cười

Căng chỉ sinh học hiện nay được xem là một trong những phương pháp xóa rãnh cười không phẫu thuật hiệu quả nhất, đặc biệt phù hợp với những người có da bắt đầu chùng nhão, rãnh cười hằn sâu do tuổi tác hoặc giảm đàn hồi da. Phương pháp này không chỉ cải thiện rãnh cười mà còn giúp nâng cơ toàn vùng giữa mặt, mang lại diện mạo trẻ trung tự nhiên.

Cơ chế  tác động:

Căng chỉ sinh học sử dụng các sợi chỉ chuyên biệt, thường làm từ polydioxanone (PDO), polycaprolactone (PCL) hoặc polylactic acid (PLA), được đưa vào lớp trung bì hoặc hạ bì da bằng kim chuyên dụng.

Các sợi chỉ này vừa có tác dụng nâng đỡ cơ học tức thì, vừa kích thích cơ thể tăng sinh collagen và elastin tự nhiên, giúp da săn chắc, mịn màng và cải thiện rõ rệt vùng rãnh cười trong 1-3 tháng tiếp theo, hiệu quả có thể duy trì đến 10 năm sau đó.

Theo một nghiên cứu đăng trên Aesthetic Surgery Journal (2023), phương pháp căng chỉ sinh học giúp tăng mật độ collagen vùng má và rãnh mũi-miệng trung bình 23% sau 12 tuần, đồng thời cải thiện độ săn chắc da tới 30% sau 3 tháng.

Ưu điểm:

• Hiệu quả nâng cơ và xóa rãnh cười rõ rệt nhưng vẫn giữ nét tự nhiên, không làm biến dạng gương mặt.
• Không cần phẫu thuật, không để lại sẹo, thời gian hồi phục nhanh (thường 3-7 ngày).
• Tác dụng kép: vừa làm mờ rãnh cười, vừa cải thiện cấu trúc và độ đàn hồi da trong thời gian dài.
• Thời gian duy trì kết quả có thể kéo dài 12-24 tháng, tùy loại chỉ và cơ địa mỗi người.

Nhược điểm:

• Kết quả không xuất hiện tức thì, cần khoảng 2-4 tuần để collagen mới hình thành và phát huy tác dụng tối đa.
• Có thể xuất hiện sưng nhẹ, bầm tím hoặc cảm giác căng tức vùng má trong vài ngày đầu, đây là phản ứng bình thường và sẽ tự biến mất.
• Chỉ nên thực hiện tại cơ sở thẩm mỹ hoặc da liễu uy tín, nơi bác sĩ có chuyên môn về kỹ thuật căng chỉ để đảm bảo độ chính xác và hạn chế rủi ro.

Xem thêm: Căng chỉ da mặt là gì? Ưu nhược điểm và những điều bạn nên biết

3.5. Phẫu thuật căng da (Ít phổ biến)

• Nguyên lý: Can thiệp phẫu thuật để kéo căng da, loại bỏ da thừa và cố định mô lỏng lẻo.
• Áp dụng: Khi rãnh rất sâu, da chảy xệ quá nhiều mà các phương pháp không xâm lấn không mang lại hiệu quả.
• Nhược điểm: Xâm lấn, cần thời gian hồi phục lâu.

4. Chọn cách xóa rãnh cười phù hợp ?

Phòng khám da liễu thẩm mỹ Thái Hà muốn nhấn mạnh: Việc lựa chọn phương pháp xóa rãnh cười không thể áp dụng chung cho mọi người, vì mỗi gương mặt có mức độ lão hóa, độ sâu rãnh, cấu trúc da và khả năng hồi phục khác nhau. Hiểu rõ tình trạng da của mình là yếu tố đầu tiên để quyết định nên thực hiện cách xóa rãnh cười nào mang lại hiệu quả tốt và an toàn nhất.

4.1. Đánh giá tình trạng rãnh cười trước khi điều trị

Các chuyên gia thẩm mỹ chia rãnh cười thành 3 cấp độ:

• Mức độ nhẹ: Rãnh chỉ xuất hiện khi cười hoặc biểu cảm, chưa nhìn thấy rõ khi khuôn mặt ở trạng thái nghỉ.
• Mức độ trung bình: Rãnh cười rõ hơn, có thể thấy lờ mờ ngay cả khi không cười.
• Mức độ sâu: Rãnh hằn sâu kéo dài từ cánh mũi đến mép môi, kèm chảy xệ vùng má, mất thể tích mô mỡ.

4.2. Gợi ý phương pháp xoá rãnh cười

• Trường hợp rãnh cười nhẹ (tuổi <30, da còn đàn hồi)

Với nhóm này, da vẫn khỏe và có khả năng tự phục hồi tốt. Các phương pháp nhẹ nhàng như HIFU, RF hoặc chăm sóc tại nhà bằng retinol, peptide là lựa chọn lý tưởng.

Mục tiêu là kích thích collagen, tăng đàn hồi da trước khi rãnh nhăn trở nên cố định. Các phương pháp thẩm mỹ được áp dụng đúng lúc sẽ giúp da săn hơn, rãnh mờ dần sau 1-2 tháng; duy trì 6-12 tháng nếu chăm sóc đều đặn.

• Trường hợp rãnh cười trung bình (tuổi 30-40)

Đây là giai đoạn rãnh bắt đầu rõ do mất thể tích vùng má. Cách xử lý phổ biến là kết hợp filler và HIFU hoặc Căng chỉ. Filler giúp “lấp đầy” vùng lõm, còn HIFU cải thiện độ đàn hồi mô xung quanh, giúp kết quả hài hòa tự nhiên.

• Trường hợp rãnh cười sâu (tuổi >40, da chảy xệ rõ)

Ở mức độ này, nên kết hợp nhiều kỹ thuật chuyên sâu như filler, căng chỉ sinh học. Với nhóm này, hiệu quả duy trì có thể 18-24 tháng nếu được chăm sóc đúng cách và tiêm dặm định kỳ.

4.3. Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả xóa rãnh cười

Ngoài tình trạng da, các yếu tố khác cũng ảnh hưởng đáng kể đến kết quả điều trị:

• Tuổi tác: Người trẻ (25-35 tuổi) thường có khả năng tăng sinh collagen mạnh hơn, nên đáp ứng tốt với công nghệ HIFU, RF.
• Lối sống: Hút thuốc, thiếu ngủ, ăn nhiều đường sẽ khiến da lão hóa nhanh và làm giảm hiệu quả trị liệu.
• Chất lượng sản phẩm và tay nghề bác sĩ: Filler kém chất lượng hoặc tiêm sai kỹ thuật có thể gây biến chứng như lệch rãnh, sưng kéo dài, thậm chí tắc mạch.

Do đó, yếu tố quan trọng nhất vẫn là chọn cơ sở thẩm mỹ uy tín, có bác sĩ da liễu hoặc thẩm mỹ nội khoa chuyên sâu thực hiện.

5. Chăm sóc da sau khi xóa rãnh cười để hiệu quả lâu dài

Sau khi hoàn thành điều trị, dù là filler, HIFU, làn da vẫn cần thời gian phục hồi và thích nghi. Chăm sóc đúng cách giúp kéo dài hiệu quả, ngăn ngừa tái hình thành rãnh cười, đồng thời duy trì làn da trẻ trung, tươi sáng.

5.1. Sau điều trị: 48 giờ đầu tiên

Đây là giai đoạn nhạy cảm nhất. Da có thể hơi sưng, đỏ nhẹ, đặc biệt ở vùng quanh miệng nếu bạn vừa tiêm filler.

• Không sờ, xoa bóp hoặc make-up vùng điều trị. Sự tác động cơ học có thể làm dịch chuyển filler hoặc gây viêm nhiễm.
• Tránh cười lớn, ăn thức ăn quá nóng hoặc cay để hạn chế kích ứng mô.
• Chườm lạnh nhẹ 10 phút/lần trong 24 giờ đầu giúp giảm sưng và làm dịu vùng điều trị.

5.2. Giai đoạn phục hồi: 7 ngày tiếp theo

Khi da bắt đầu ổn định, collagen mới được kích thích sản sinh mạnh mẽ.

• Dưỡng ẩm đều đặn 2 lần/ngày với sản phẩm chứa hyaluronic acid hoặc ceramide.
• Dùng kem chống nắng phổ rộng SPF 30+ mỗi sáng, kể cả khi ở trong nhà, vì tia UVA-UVB xuyên qua kính/ rèm cửa vẫn làm suy giảm collagen.
• Không thực hiện peel, laser, xông hơi hoặc massage mạnh trong ít nhất 2 tuần đầu.

5.3. Duy trì kết quả lâu dài

Sau khi làn da ổn định hoàn toàn (thường sau 2-4 tuần), bạn có thể áp dụng thêm các biện pháp hỗ trợ để kéo dài hiệu quả xóa rãnh cười:

• Tập massage nâng cơ mặt mỗi ngày: Dùng ngón trỏ và giữa xoa tròn nhẹ từ cánh mũi hướng lên gò má trong 3-5 phút.
• Sử dụng sản phẩm chống lão hóa chứa retinol, peptide, hoặc vitamin C: Các hoạt chất này tăng sinh collagen, cải thiện độ đàn hồi da, giúp rãnh cười không hằn trở lại.
• Duy trì chế độ ăn giàu collagen tự nhiên: Ưu tiên cá hồi, trứng, hạt chia, trái cây họ cam, rau xanh đậm.
• Tái khám định kỳ 6-12 tháng/lần: Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng da và tiêm dặm nếu cần thiết để duy trì kết quả.

5.4. Những sai lầm thường gặp sau khi xóa rãnh cười

Một số người sau khi tiêm filler hoặc HIFU thường gặp tình trạng hiệu quả giảm nhanh hoặc da bị căng cứng không tự nhiên. Nguyên nhân phổ biến gồm:

• Lạm dụng massage hoặc xoa bóp quá sớm làm filler bị lệch vị trí.
• Không dưỡng ẩm và chống nắng đầy đủ, khiến collagen mới sinh bị phá hủy nhanh.
• Tiêm filler không đúng kỹ thuật, chọn loại filler quá cứng, không phù hợp vị trí.

Để tránh tình trạng này, nên tuân thủ hướng dẫn bác sĩ và không tự ý làm thêm các liệu trình khác trong vòng ít nhất 3-4 tuần.

Việc xóa rãnh cười là một bước quan trọng trong hành trình chống lão hóa. Dù chọn tiêm filler, căng chỉ, hay dùng công nghệ nâng cơ, quyết định thành công nằm ở việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín và bác sĩ có kinh nghiệm để đảm bảo an toàn và đạt được vẻ đẹp tự nhiên, hài hòa nhất.