Tiêm tan filler: Khi nào cần? Có an toàn? Tác dụng phụ thường gặp

1. Tiêm tan filler là gì?

Tiêm tan filler là thủ thuật y khoa sử dụng enzyme (thường là Hyaluronidase) tiêm vào khu vực có filler để phá vỡ các phân tử filler. Kỹ thuật này được áp dụng chủ yếu để xử lý biến chứng hoặc loại bỏ các kết quả thẩm mỹ không mong muốn do filler nền Hyaluronic Acid (HA).

1.1. Mục đích của việc tiêm tan filler:

• Hủy bỏ kết quả không ưng ý: Filler quá đầy, bị lệch, không cân đối, hoặc không đúng kỳ vọng thẩm mỹ.
• Xử lý các cục u (Lumps): Khi filler tạo thành các nốt cứng, u cục khó chịu, sờ thấy không mềm mại hoặc gây mất thẩm mỹ.
• Cấp cứu biến chứng nghiêm trọng: Nghi ngờ tắc mạch (Vascular Occlusion), thiếu tưới máu, đau nhiều hoặc thay đổi màu da. Đây là trường hợp bắt buộc phải xử trí khẩn cấp bằng Hyaluronidase.

1.2. Với filler không phải HA:

Hyaluronidase không hiệu quả với các loại filler không phải HA, chẳng hạn như Calcium Hydroxylapatite (Radiesse) hay Poly-L-lactic Acid (Sculptra). Việc xử trí các loại filler này phức tạp hơn, tùy thuộc vào chất liệu và có thể bao gồm:

• Massage hoặc dùng thuốc.
• Can thiệp phẫu thuật để loại bỏ.
• Đợi tự tiêu theo thời gian (đối với PLLA, CaHA, v.v.).

Hỗ trợ điều trị: Trong một số biến cố như phản ứng viêm kéo dài (granuloma), bác sĩ có thể phối hợp tiêm Steroid hoặc kháng sinh, hoặc các can thiệp y khoa khác tùy tình trạng.

2. Khi nào cần tiêm tan filler?

2.1. Chỉ định khẩn cấp (tan ngay)

Đây là tình huống cấp cứu thẩm mỹ: tắc mạch máu.

Các dấu hiệu cảnh báo bao gồm:

• Đau dữ dội bất thường, không giảm sau tiêm.
• Da đổi màu (trắng bệch, tím tái, hoặc xuất hiện các mảng màu đen) tại vùng tiêm hoặc lan rộng.
• Mất mao mạch (Capillary Refill Time > 2 giây) khi ấn vào da.
• Giảm cảm giác hoặc tê bì ở vùng tiêm.
• Đặc biệt, nếu tiêm ở vùng mũi, trán, hoặc quanh mắt mà có biểu hiện tổn thương thị lực (mờ, mất thị lực một phần hoặc toàn bộ) thì phải xử trí ngay lập tức.

Trong trường hợp tắc mạch, việc tiêm Hyaluronidase phải được thực hiện khẩn cấp và lặp lại theo phác đồ để đảm bảo an toàn, tránh hoại tử da hoặc mù lòa.

2.2. Chỉ định thẩm mỹ (không khẩn)

Đây là các vấn đề liên quan đến kết quả thẩm mỹ:

• Kết quả không hài lòng (quá đầy, lệch, không cân đối).
• Các nốt cục (lumps) nhỏ không gây đau đớn hay dấu hiệu viêm nhiễm.

Trong các trường hợp này, các chuyên gia thường khuyến nghị nên chờ 10–14 ngày để tình trạng sưng sau tiêm ban đầu giảm hẳn. Sau đó, bác sĩ sẽ tái đánh giá để quyết định có nên tan hay không, hoặc chỉ cần điều chỉnh bằng một chút filler bổ sung.

3. Quy trình tiêm tan filler

3.1. Chuẩn bị

Bác sĩ sẽ thực hiện các bước chuẩn bị nghiêm ngặt:

• Khám lâm sàng: Đánh giá tình trạng hiện tại, chụp ảnh.
• Xác định filler: Cố gắng xác định loại filler đã dùng (HA hay non-HA), thời gian tiêm, và số lượng đã tiêm (qua tài liệu phòng khám trước đó).
• Sàng lọc dị ứng: Bắt buộc xem tiền sử dị ứng, đặc biệt là dị ứng với Hyaluronidase.

3.2. Kỹ thuật tiêm hyaluronidase

• Vị trí tiêm: Tiêm trực tiếp vào khu vực có filler bị ảnh hưởng hoặc lan rộng theo vùng thiếu máu (nếu là tắc mạch).
• Liều lượng: Liều lượng Hyaluronidase phụ thuộc vào loại sản phẩm, mục tiêu (thẩm mỹ hay cấp cứu), và lượng filler cần tan. Mục đích thẩm mỹ: Thường dùng liều thấp hơn, tập trung tại điểm có vấn đề. Tắc mạch: Cần liều cao, tiêm lặp lại và lan rộng theo protocol xử trí mạch cho đến khi dấu hiệu cải thiện.

3.3. Thời gian chờ & tái đánh giá

• Chỉ định khẩn cấp: Không chờ. Theo dõi bệnh nhân liên tục trong nhiều giờ sau tiêm và tiêm lặp lại nếu cần thiết.
• Chỉ định thẩm mỹ: Chờ 7–14 ngày để enzyme phát huy hết tác dụng và tình trạng sưng/bầm lắng xuống. Sau đó, bác sĩ sẽ tái đánh giá kết quả.

4. Tác dụng phụ của tiêm tan filler

4.1. Tác dụng phụ thường gặp (thoáng qua)

• Đau, đỏ, sưng, bầm tại chỗ tiêm (tương tự như tiêm filler lần đầu).
• Cảm giác mất/giảm độ đầy: Vùng da có thể bị lõm nhẹ hoặc mềm đi do filler tan, đây là hiệu quả mong muốn.
• Không đều tạm thời: Xảy ra khi filler phân hủy không đồng đều, thường tự cân bằng sau vài ngày.

Xem thêm: Tiêm tan filler bao lâu thì hết sưng? 5 cách giảm sưng hiệu quả

4.2. Rủi ro ít gặp nhưng quan trọng

• Phản ứng dị ứng với Hyaluronidase: Tuy hiếm gặp nhưng là rủi ro nghiêm trọng (có thể gây sốc phản vệ). Bác sĩ phải có sẵn thuốc và quy trình cấp cứu (protocol) để xử lý phản ứng dị ứng.
• Tổn thương mô do quá liều / tiêm sai: Nếu tiêm quá nhiều enzyme hoặc tiêm lan rộng không cần thiết, có thể gây mất thể tích quá mức (hốc hác, lõm sâu) hoặc thậm chí làm tan cả HA tự nhiên của cơ thể. Điều này có thể thay đổi dáng mặt và khó khôi phục ngay lập tức.

4.3. Chú ý với biến cố mạch

Điều trị tắc mạch là cuộc chạy đua với thời gian. Việc sử dụng Hyaluronidase cần liều lớn và lặp lại theo hướng dẫn chuyên môn để cứu vãn mô. Bất kỳ sự trì hoãn nào cũng có thể dẫn đến hậu quả hoại tử da vĩnh viễn hoặc mất thị lực (nếu ảnh hưởng đến các mạch máu gần mắt). Kỹ thuật tiêm dưới hướng dẫn của siêu âm (Ultrasound-guided injection) đang ngày càng được khuyến nghị để tăng độ chính xác trong cấp cứu tắc mạch.

5. Hiệu quả tiêm tan filler

5.1. Tiêm tan filler bao lâu có hiệu quả?

• Cấp cứu tắc mạch: Hiệu quả có thể thấy rõ ngay lập tức hoặc trong vòng vài giờ.
• Mục đích thẩm mỹ: Một số bệnh nhân thấy cải thiện trong vòng 24–48 giờ. Tuy nhiên, hiệu quả đầy đủ nhất (khuôn mặt ổn định, giảm sưng) thường được đánh giá sau vài ngày đến vài tuần.

5.2. Yếu tố ảnh hưởng đến kết quả?

Mức độ hiệu quả của tiêm tan filler sẽ tùy thuộc vào các yếu tố sau:

• Chất lượng thuốc Hyaluronidase có tốt không. Nếu là sản phẩm chính hãng, được FDA chấp thuận thì hiệu quả tiêm tan sẽ rất cao.
• Liều lượng Hyaluronidase được sử dụng có tỷ lệ thuận với liều lượng filler còn tồn tại trong cơ thể hay không.
• Vị trí tiêm tan filler phải có độ chính xác cao. Bạn không thể tiêm Hyaluronidase vào mặt má để làm tan filler ở vùng môi hoặc cằm.
• Độ sâu của mũi tiêm phải đưa Hyaluronidase đến đúng lớp tiêm filler. Ví dụ nếu bạn tiêm filler lớp mỡ sâu thì thuốc Hyaluronidase cũng phải được tiêm sát xương hoặc lớp Hyaluronidase, không thể tiêm nông.
• Các vấn đề liên quan đến cơ địa. Một số người tiêm tan filler 1 lần là tan hoàn toàn. Nhưng cũng có nhiều trường hợp phải tiêm nhiều lần mới giúp làm tan filler hoàn toàn.

5.3. Tiêm tan filler nhiều lần nhưng không tan?

Trong trường hợp bạn đã tiêm tan nhiều lần nhưng filler vẫn còn tồn tại thì hãy xem lại các vấn đề sau:

• Chất lượng thuốc Hyaluronidase: Trong trường hợp bạn dùng phải sản phẩm Hyaluronidase nhái giả, hàng đã hết hạn sử dụng, không được bảo quản đúng cách… thì sẽ không mang lại hiệu quả làm tan filler.
• Liều lượng thuốc Hyaluronidase: Nếu bạn tiêm quá ít Hyaluronidase trong khi filler tiêm trước đó quá nhiều thì hiệu quả tan filler cũng sẽ không cao.
• Thành phần của filler: Nếu bạn sử dụng Hyaluronidase chất lượng, đủ liều lượng nhưng hiệu quả làm tan filler kém thì hãy xem lại thành phần của filler xem đó có phải là HA không.

Có nhiều trường hợp filler đã được làm tan nhưng bản thân bạn lại không hề hay biết, cho rằng tiêm filler 2 năm không tan. Do đó, cách tốt nhất để đánh giá tình trạng filler sau khi tiêm tan chính là quay lại cơ sở y tế để nhận sự hỗ trợ từ bác sĩ chuyên khoa.

6. Một số câu hỏi liên quan đến tiêm tan filler

• Tiêm tan filler áp dụng cho các vùng nào?

Tiêm tan filler được áp dụng cho tất cả các vùng tiêm filler được thực hiện trước đó. Bao gồm tiêm tan filler môi, tiêm tan mũi, tiêm tan cằm, tiêm tan filler mặt má, tiêm tan filler thái dương, tiêm tan filler đuôi mắt…

• Tiêm tan filler có đau không?

Có thể gây đau nhưng sẽ ở mức độ nhẹ nhàng. Quy trình tiêm tan có sử dụng thuốc tê để giảm đau nên bạn hoàn toàn yên tâm thực hiện.

• Tiêm tan filler giá bao nhiêu tiền?

Thực tế thì giá tiêm tan filler sẽ tuỳ theo mục đích thực hiện là gì. Trong đó, giá tiêm tan để xử lý biến chứng thẩm mỹ có thể giao động từ 5-7 triệu đồng. Nhưng nếu tiêm tan không có biến chứng thì giá sẽ chỉ khoảng 2-3 triệu đồng.

• Có thể tiêm tan filler tại nhà không?

Không nên tự mua thuốc Hyaluronidase và tự tiêm tan tại nhà. Bởi nếu không đảm bảo các điều kiện y tế vô trùng, không đảm bảo đúng kỹ thuật thì có thể gây ra những hậu quả khôn lường.

• Tiêm tan filler xong có cần kiêng gì không?

Sau khi thực hiện tiêm tan, bạn nên kiêng uống rượu bia, tránh dùng đồ ăn dễ gây dị ứng và không trang điểm ngay. Còn lại, mọi sinh hoạt của bạn vẫn có thể diễn ra bình thường bởi thủ thuật tiêm tan không yêu cầu nghỉ dưỡng và kiêng cữ nhiều.

Tiêm tan filler, đặc biệt là sử dụng Hyaluronidase để xử lý filler HA, là một thủ thuật an toàn và rất hữu ích khi được thực hiện bởi người có chuyên môn theo đúng phác đồ. Nó là công cụ cứu cánh thiết yếu trong các tình huống cấp cứu thẩm mỹ như tắc mạch.

Tuy nhiên, người tiêm cần nhận thức rõ các rủi ro (phản ứng dị ứng, mất thể tích ngoài ý muốn, biến cố mạch) và phải lựa chọn nơi thực hiện cẩn trọng. Khi có bất kỳ dấu hiệu cấp cứu nào (đau dữ dội, thay đổi màu da, mất thị lực), hãy tới cơ sở y tế ngay lập tức.