Nấm da đầu là gì? Cách điều trị hiệu quả

1. Bệnh nấm da đầu và các số liệu “biết nói”

Nấm da đầu là một trong những bệnh nấm da thường gặp, chiếm tỷ lệ rất cao. Tình trạng nhiễm nấm ở vùng da đầu và chân tóc. Tác nhân gây bệnh thường là vi nấm dermatophyte, phổ biến nhất là các loài Trichophyton và Microsporum.

Đây là bệnh lành tính, chỉ ảnh hưởng đến vùng da đầu và có thể được điều trị kiểm soát nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, nếu không được điều trị thì nấm có thể tái phát liên tục, gây ra tổn thương da đầu, làm rụng tóc và từ đó ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống.

Một số những con số liên quan đến bệnh nấm da đầu gồm:

• Độ tuổi mắc bệnh chủ yếu là 3–10 tuổi. Người lớn hiếm gặp hơn.
• Tại Châu Phi, tỷ lệ mắc nấm da đầu ở trẻ lên đến 10–30%.
• Tại Mỹ, có khoảng 5–10% trẻ em dưới 10 tuổi từng bị nấm da đầu.
• Trichophyton tonsurans chiếm đến 90% các ca nấm da đầu.
• Tại Việt Nam, nấm da đầu chiếm khoảng 15–20% tổng số ca nhiễm nấm ngoài da ở trẻ em.
• Số lượng người mắc nấm da đầu vẫn đang không ngừng tăng và trở thành bệnh về da có tính phổ biến nhất.

2. Tác nhân gây nấm da đầu là gì?

Sở dĩ bị bệnh nấm da đầu là do sự phát triển không kiểm soát của vi nấm ở vùng da đầu. Vi nấm gia tăng về số lượng khi có điều kiện thuận lợi, nhất là da đầu ẩm ướt và không sạch sẽ. Tác nhân gây bệnh chính là dermatophyte, phổ biến nhất là các loài Trichophyton và Microsporum.

Nấm da đầu tồn tại dưới 2 loại viêm và không viêm. Trong đó, nấm viêm da đầu sẽ gây ảnh hưởng đến da đầu, nang tóc và dẫn đến rụng tóc. Bệnh có khả năng lan rộng ra toàn bộ da đầu và ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Để xác định chính xác bệnh nấm da đầu, bác sĩ chuyên khoa có thể dựa vào các biểu hiện lâm sàng của bệnh: Tổn thương da, tróc vảy gàu, ngứa… Ngoài ra, sẽ cần sử dụng đèn wood hay các thiết bị soi da, tóc chuyên nghiệp để nhìn thấy sự thay đổi màu sắc ở vùng da đầu bị nấm. Khi này, tác nhân gây nấm da đầu sẽ được xác định rõ ràng hơn.

3. Nguyên nhân gây nấm da đầu là gì?

Bình thường, các loại nấm “chung sống” hoà bình ở da đầu và trên sợi tóc. Tuy nhiên, khi số lượng vi nấm da tăng sẽ phá vỡ hệ cân bằng vi sinh vật ở vùng da đầu. Lúc này, các dấu hiệu nấm da đầu sẽ xuất hiện và gây ảnh hưởng đến cuộc sống.

Một số các nguyên nhân phổ biến gây nấm da đầu phải kể đến:

3.1 Môi trường sống

Người sinh sống ở vùng khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới với đặc điểm là mưa nhiều sẽ dễ mắc các bệnh về nấm da hơn. Trong đó, nấm da đầu có thể phát triển ở điều kiện thời tiết nóng nóng và ẩm ướt. 

Nguồn nước sinh hoạt bị ôi nhiễm cũng là nguyên nhân gây nấm da đầu. Do đó, bệnh rất dễ ảnh hưởng đến những người sinh sống ở các khu ổ chuột, các khu nhà ở tạm bợ không đảm bảo vệ sinh sạch sẽ.

3.2 Da đầu bị dính bẩn

Nguyên nhân gây nấm da đầu phổ biến nhất là không giữ vệ sinh da đầu và tóc. Điều này khiến cho các tác nhân gây bệnh dễ dàng phát triển. Không chỉ là vi nấm mà còn có thể là vi khuẩn hay các loại ký sinh trùng như chấy, rận.

Trong đó, việc lười gội đầu sẽ là nguyên nhân chính gây nấm da đầu. Nhưng vẫn có những trường hợp dù gội đầu thường xuyên vẫn bị nấm. Đó là khi chúng ta gội đầu không sạch, không làm sạch hoàn toàn dầu gội, dầu xả hoặc dầu ủ tóc làm cho nấm sinh sôi nhanh chóng.

3.3 Đổ mồ hôi khiến da đầu ẩm ướt

Tình trạng đổ mồ hôi ở vùng da đầu cũng dễ khiến cho bạn bị dính nấm da đầu. Bởi khi mồ hôi ra nhiều sẽ khiến da đầu bị ẩm ướt, nóng bí. Nếu bạn có mái tóc dày, thường xuyên thả tóc và thường xuyên đội mũ vải thì rất có thể nấm da đầu sẽ “hỏi thăm” bạn.

Ngoài ra, việc bạn gội đầu nhưng không làm khô tóc ngay và đi ngủ với mái tóc còn ẩm ướt cũng dễ sản sinh nấm. Không những gây nấm da đầu, đi ngủ khi tóc còn ẩm ướt cũng sẽ gây ra nhiều vấn đề sức khoẻ khác như cảm, đau đầu…

3.4 Lây nhiễm nấm da đầu

Nguyên nhân khác dẫn đến nấm da đầu là do sự lây nhiễm trong cộng đồng. Bệnh có thể lây qua việc dùng chung đồ dùng cá nhân với người mắc nấm. Bao gồm dùng chung lược chải tóc, khăn lau đầu hoặc đổi chung mũ bảo hiểm.

Ngoài ra, tác nhân gây bệnh cũng có thể lây từ động vật sang người. Và chúng cũng có thể tồn tại ở môi trường công cộng như hồ bơi, phòng tập thể dục thể hình hoặc ở các trường học.

3.5 Thói quen nuôi thú cưng

Các loại thú cưng được nuôi trong gia đình chính là lý do khiến bạn bị mắc nấm da. Đáng chú ý nhất là khi bạn có thói quen ôm chó mèo, ngủ cùng chó mèo. Dù cho bạn tắm rửa cho chúng thường xuyên thì khả năng bị lây nhiễm nấm vẫn có thể xảy ra…

Đối tượng nhạy cảm gồm trẻ nhỏ và những người có hệ miễn dịch bị suy yếu. Người mắc bệnh lý nền như tiểu đường, ung thư hoặc có tiền sử bị thiếu máu. Ngoài ra còn phải kể đến các trường hợp sử dụng steroid kéo dài và các loại thuốc ức chế miễn dịch cũng tạo điều kiện cho nấm da phát triển mạnh mẽ.

4. Dấu hiệu nhận biết nấm da đầu

Phòng khám da liễu thẩm mỹ Thái Hà xin chia sẻ một số các dấu hiệu nấm da đầu thường gặp nhất gồm:

• Viêm da đầu, da đầu chuyển màu đỏ rải rác hoặc tập trung.
• Chân tóc yếu và dễ bị đứt gãy để lộ da đầu.
• Vị trí tóc gãy dụng có các chấm đen kích thước nhỏ.
• Xuất hiện các mảng bong tróc ở da đầu, da đầu phủ trắng.
• Vảy gàu rơi rụng nhiều, dễ dàng quan sát ở vùng vai áo.
• Tình trạng ngứa da đầu, phát ban mà đỏ hoặc tím.
• Da đầu bị viêm nặng, xuất hiện mụn mủ đau nhức…

Nấm da đầu có thể khu trú một vùng. Nhưng bệnh có xu hướng lan nhanh và gây ảnh hưởng đến các vùng da đầu khoẻ khác. Do đó, cần phát hiện bệnh sớm để có thể điều trị hiệu quả ngay từ giai đoạn sớm.

5. Nấm da đầu có tự khỏi không?

Nấm da đầu dạng nhẹ có thể tự khỏi thông qua việc giữ vệ sinh da đầu một cách cẩn thận. Với các trường hợp bị nhiễm nấm da đầu mức độ trung bình đến nặng, da đầu bị tổn thương diện rộng và rụng tóc nhiều thì cần điều trị y khoa.

Trong trường hợp bệnh nhân không điều trị nấm da đầu thì có thể gặp các ảnh hưởng sau:

• Nấm da đầu gây ngứa, bong vảy gàu nhiều làm ảnh hưởng đến giao tiếp hàng ngày, khiến bệnh nhân mất tự nhiên.
• Da đầu bị viêm dẫn đến rụng tóc trên diện rộng. Một số trường hợp bị sẹo sẽ rụng tóc vĩnh viễn không thể phục hồi.
• Nấm da đầu có khả năng lây lan và lây truyền nên sẽ còn ảnh hưởng cả đến người thân trong gia đình nếu có tiếp xúc gần.

6. Điều trị nấm da đầu an toàn và hiệu quả

Để kiểm soát và điều trị bệnh nấm da đầu chúng ta có thể áp dụng một số cách làm sau:

6.1 Chú ý đến việc vệ sinh da đầu và tóc

Dù cho có áp dụng điều trị bằng cách nào thì người bệnh cũng phải chú ý đến việc giữ vệ sinh da đầu và tóc. Gội đầu 2-3 lần/ tuần, gội đầu với nước sạch và làm sạch tóc hoàn toàn. Sau khi gội đầu, cần làm khô tóc trước khi cột chặt và trước khi đi ngủ. 

Bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ về việc thay đổi dầu gội có các thành phần kiểm soát và điều trị nấm da đầu. Ngoài ra, có thể gội đầu bằng các loại thảo dược tự nhiên để ngăn chặn nấm. Phổ biến nhất là dùng bồ kết để gội đầu. Bởi trong trái bồ kết chưa hoạt chất Saponin, hỗ trợ làm sạch da đầu hiệu quả và giúp tóc bóng mượt, chắc khoẻ hơn. Đây cũng là cách trị nấm da đầu tại nhà an toàn và hiệu quả.

6.2 Điều trị nấm da đầu với thuốc

Điều trị nấm da đầu cần kết hợp thuốc chống nấm theo toa đường uống và thoa ngoài da. Thuốc đầu tay thường dùng là Griseofulvin. Nếu Griseofulvin không hiệu quả hoặc có dị ứng với thuốc thì có thể thay thế bằng Terbinafine, Itraconazole, Fluconazole…

Thời gian điều trị nấm da đầu với thuốc có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Liệu trình tuỳ theo mức độ nấm và khả năng đáp ứng điều trị của mỗi bệnh nhân. Cần điều trị liên tục và duy trì ngay cả khi các dấu hiệu bệnh lý đã được kiểm soát.

6.3 Điều trị nấm da đầu với ánh sáng sinh học

Ánh sáng IPL cũng được sử dụng trong điều trị viêm da đầu do nấm hoặc vi khuẩn gây ra. Năng lượng ánh sáng sẽ giúp triệt tiêu tác nhân gây bệnh, cải thiện viêm da mà không gây tổn thương đến da đầu và nang tóc. Ngoài ra, phương pháp này cũng kích thích tuần hoàn máu ở vùng da đầu và hỗ trợ nang tóc phục hồi một cách nhanh chóng nhất.

6.4 Các điều trị dự phòng với nấm da đầu

Nấm da đầu là bệnh hoàn toàn có khả năng tái phát. Chính vì thế cần điều trị tích cực trong giai đoạn sớm và điều trị dự phòng khi bệnh đã được kiểm soát. Các điều trị dự phòng nhằm ngăn chặn sự phát triển trở lại của nấm ở da đầu gồm:

• Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây, trong đó có thú cưng trong gia đình.
• Gội đầu thường xuyên, đặc biệt sau khi cắt tóc hoặc đổ mồ hôi.
• Búi cao tóc, cắt tỉa tóc để da đầu của bạn không bị nóng, bí.
• Không đội ngũ chật, không dùng chung mũ với người khác.
• Không dùng chung đồ cá nhân với người khác (lược, khăn, nón, gối...).
• Không cào gãi da đầu khi bị ngứa ngáy.
• Hạn chế thay đổi kiểu tóc và màu tóc có sử dụng hoá chất.
• Sử dụng dầu gội đầu chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng.
• Thay đổi nguồn nước sinh hoạt nếu cảm thấy không đảm bảo vệ sinh.

7. Một số câu hỏi liên quan đến bệnh nấm da đầu

• Nấm da đầu có ngứa không?

Ngứa là biểu hiện đặc trưng của nấm da đầu. Tuy nhiên, cũng không thể loại bỏ nguyên nhân ngứa do ký sinh trùng chấy rận gây ra. Do đó, cần thăm khám nếu như bạn bị ngứa da đầu kéo dài, làm ảnh hưởng đến cuộc sống.

• Bệnh nấm da đầu có ảnh hưởng đến tóc không?

Có. Nấm không chỉ gây bệnh ở da đầu mà còn ảnh hưởng đến cấu trúc của nang tóc và cả sợi tóc. Nguyên nhân gây ra tình trạng tóc gãy rụng. Vùng bị nấm da đầu dẫn đến viêm và sẹo sẽ bị rụng tóc vĩnh viễn gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

• Cạo đầu có trị được nấm không?

Cạo đầu sẽ được thực hiện với các trường hợp bị nấm da đầu nặng. Tuy nhiên, đây không phải là cách có thể giúp khỏi nấm hoàn toàn. Cạo tóc chỉ giúp chúng ta kiểm soát bệnh dễ dàng hơn. Nấm vẫn sẽ sinh sống ở phần da đầu nên phải được điều trị một cách tích cực hơn.

• Nấm da đầu có thể ảnh hưởng đến thân thể không?

Hoàn toàn có thể. Nấm da đầu có thể lan xuống vùng mặt má, cổ hoặc thân người nếu không được điều trị kịp thời. Nấm da lúc này sẽ làm giảm chất lượng cuộc sống và khiến cho người bệnh tiêu hao về tài chính do điều trị kéo dài hơn bình thường.

• Bị nấm da đầu có nên gội đầu thường xuyên?

Khi bị nấm da đầu, bạn nên hội đầu thường xuyên nhưng không phải là liên tục. Bởi nếu gội đầu quá nhiều, nhiều lần trong ngày cũng sẽ ảnh hưởng đến da đầu và tóc. Điều này không có lợi cho việc điều trị và kiểm soát bệnh nấm da.

Phòng khám da liễu thẩm mỹ Thái Hà hy vọng thông tin vừa chia sẻ trong bài viết trên đã giúp bạn hiểu thêm về nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa nấm da đầu. Nếu bạn cần được hỗ trợ điều trị nấm da đầu hay các bệnh nấm da khác, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn chính xác nhất.